هەڤاڵ نەژاد
هەمیشە باوەڕم وابووە، زمانی عەرەبی، زیانی زیاتربووە لە
قازانج بۆ ئێمە. لە ژیانی رۆژانەمدا، کاتێک ئەو بۆچوونەم دەربڕیوە، زۆربەی جار
کەوتوومەتە بەر رەخنەی کەسانێک کە ئەو بۆچوونەی منیان رەتکردۆتەوە و تەنانەت
پێیانوابووە زۆریش هەڵەم و هەندێکیش تۆمەتباریان کردووم . جا ئیدی رەتکردنەوەکە بە
بیانووی دینەوە بووبێ، یا ئەوەی کە زمانێکە شاخی وایە و باڵی وایە و من لێی
نازانم.
بەزۆری ئەوانەی پشتیوانی لە زمانی عەرەبی دەکەن. سەرسامن
بە هەموو شتێکی عەرەب! جیهان و ژیان و هەموو شتێک لەو نەتەوە و زمانەوە دەبینن، کە
کەمترین تیراژی چاپ و کەمترین خوێنەری هەیە لە ئاستی جیهاندا، تێكڕا هەر عەرەبێک لە
ساڵێکدا تەنها شەش خولەک دەخوێننەوە! ئەویش کتێبی ئایینی و بورجەکان دەخوێنێتەوە! بەگشتی،
ئەوەندە پێی سەرسامن (خۆیان وتەنی موعجیبن) پێیانوایە ئەگەر لە ئاخاوتن و نووسینیاندا
دەیان وشەی عەرەبی بەکار نەهێنن، رۆشنبیر نین! ئەگەر لەبری گۆرانی کوردی، گوێ لە
گۆرانی عەرەبی نەگرن رۆشنبیر نین! بەشێوەیەکی گشتیش ئەو کەسانە زیاتر؛ نووسەر،
رۆژنامەنووس و ئەو کەسانەن کە بە پێوەری کۆمەڵگەی ئێمە، کەسانی رۆشنبیرن!
ئەو بۆچوونەی من، سەبارەت بە زمانی عەرەبی، لەوەوە
نەهاتووە کە ئەو زمانەم پێ گرنگ نەبێ، یا بمەوێ بەکەم سەیری بکەم. بۆچوونی من
لەوەوە سەرچاوەی گرتووە، ئێمەی کورد، بەتایبەتی کوردی باشوور، روانگەمان بۆ هەموو
شتێک لە زمانی عەرەبییەوەیە، کتێبی زانستی خوێندنگە و زانکۆمان، دینمان، مێژوو،
جوگرافیا، کۆمەڵناسی، فەلسەفە، بەکورتی زۆرینەی هەرە زۆری کتێبمان، یا عەرەبییە،
یان لە عەرەبییەوە وەرگێردراونەتە سەر کوردی. زۆرێکیشیان بیانین و عەرەب کردوونی
بە عەرەبی و، ئێمەش لەوانەوە وەرمانگێڕاوەتەوە سەر کوردی.
بیری لێ بکەوە لەو وەرگێڕانە دەستی سێهەمەدا دەبێ چەند
لە ناوەڕۆکی کتێبەکە پەڕیبێ! چەندە کاریگەری کولتووری عەرەبی تێخرابێ و لەویشەوە
کاریگەری عەرەب گواسترابێتەوە بۆ ئێمەی کورد؟! بە بروای من، ئەوە یەکێکە لە
نەگبەتییەکانی میللەتی کورد، لە گەورەترین زیانەکانە کە لە رابردوودا کردوومانە و
خەفەتبارانە ئێستاش هەروا دەیکەین!
لە کاتێکدا ئێمە بەو شێوەیە جیهان لە رێگەی زمانی
عەرەبییەوە دەبینین و فێری شتەکان دەبین. ئەو زمانە، لە زمانە هەرە هەژار و
دواکەتووەکانە، لە سیستەمی چاپ و بڵاوکردنەوە ، کەمترین خوێنەریشی هەیە لە ئاستی
جیهاندا.
" به‌پێی راپۆرتێكی نه‌ته‌وه یه‌كگرتووه‌كان هه‌ر
هاوڵاتیه‌كی عه‌ره‌ب له‌ماوه‌ی ساڵێكدا ته‌نها شه‌ش خوله‌ك ده‌خوێنێته‌وه، له
وڵاته پێشكه‌وتوه‌كانیشدا هاوڵاتیان ساڵانه (200) كاتژمێر ده‌خوێننه‌وە"
(١)
"سه‌باره‌ت به‌وه‌رگێڕان، راپۆرته‌كه رونیده‌كاته‌وه
ئه‌و كتێبانه‌ی له‌ماوه‌ی سی ساڵی رابردودا وه‌گێڕدراونه‌ته سه‌ر زمانی عه‌ره‌بی
یه‌كسانه به‌و كتێبانه‌ی وه‌رگێڕدراونه‌ته سه‌ر زمانی لیتوانی كه ته‌نها
چوار ملیۆن كه‌س قسه‌ی پێده‌كه‌ن، هه‌روه‌ها پێنج یه‌كی ئه‌و كتێبانه‌شه كه وه‌رگێڕدراونه‌ته
سه‌ر زمانی یۆنانی"
بێنە پێشچاوی خۆت، زمانێک ئەوە ئاستەکەی بێ، تۆش بیکەیتە
پێشەنگ بۆخۆت و، لە رێگەی ئەو زمانەوە ئاشنابی بە کتێبەکانی جیهان، دەبێ ئاستی تۆ
چۆن بێ؟ ئەگەر زمانی ٢٢ دەوڵەت، سەتان ملیۆن مرۆڤ و بە ملیار مسوڵمان، تیراژی
کتێبی ٢ هەزار بێت و وەرگێڕانی سی ساڵی هێندەی دەوڵەتێکی بچووک و نەتەوەیەکی چوار
ملیۆنی نەبێ، دەبێ ئاستی ئەو میللەتە چۆنبێ؟ دەی قوڕ بەسەر ئێمە کە ئەوانمان
کردۆتە پێشەنگ، دەبێ ئێمە چۆنبین؟!
بە بڕوای من باشترین کار ئەوەیە، چیتر عەرەبی نەکەینە
پێشەنگ بۆ کتێب و خوێندەوە (هەڵبەت بۆ کوردانی پارچەکانی دیش، بەهەمانشیوە زمانی
سەردەست). چ وەک تاک، چ وەک کۆمەڵگە، هەوڵ بدەین زمانە زیندووەکانی جیهان فێربین و
کتێب لەو زمانە زیندووانەوە بخوێنینەوە و راستەوخۆ بیکەینە کوردی، نەک بە دەستی
دوو سێ لە عەرەبی، فارسی و تورکییەوە، وەری بگرین.
هیواداریشم، ئەو بەڕێزانەی سەرسامن بە زمانی شەش خولەکی،
لە کەلی شەیتان بێنە خوار و تێ بگەن ئەوەی ئەوان پێیانوایە، راست نییە!
سەرباری ئەو هەموو خەمەش، ئێستاش کەسانێک پێیانوایە دەبێ
لەگەڵ ئەو نەتەوەیەدا کە خوێنەوارییەکەیان ئەوەندەیە لە ساڵێکدا شەش خولەک
دەخوێننەوە، پێکەوە لە دەوڵەتێکی" دیموکراتی"دا بژین!
ژێدەر
0 سەرنج:
Post a Comment